BURSA YEŞİL TÜRBE VE YEŞİL CAMİİ

BURSA YEŞİL TÜRBE VE YEŞİL CAMİİ

Bursa Yeşil Camii, Bursa’da ilk dönem Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasında yer alan bir tarihi yapı.^[1] Caminin ünü, çini kaplamalarından gelir.

Cami, adını verdiği Yeşil semtindedir; Yeşil külliyesi yapılarındandır. “Yeşil” adını, bir zamanlar minarelerinde bulunan yeşil renk ağırlıklı süslemelerinden aldığı düşünülür.^[2] Halen aktif olarak kullanılan caminin kapasitesi 2000 kişidir^[2].

Kuzey cephe ortasındaki taç kapısında bulunan Arapça kitabeye göre mimarı Hacı İvaz b. Ahî Bayezıt (Hacı İvaz Paşa); bitirildiği tarih Aralık 1419’dur. İç mekanda, hünkar mahfili üzerinde yer alan yazıttan anlaşıldığı kadarıyla yapının nakkaşı, “Nakkaş Ali” olarak da bilinen Ali b. İlyas Ali’dir (ünlü divan şairi Lâmiî Çelebi’nin babası)^[3]; süslemelerinin tamamlandığı tarih 1424'tür.^[1] Osmanlı sultanlarından Çelebi Mehmet’in emri ile yapılan cami; Sultan’ın ölümü üzerine II. Murad devrinde tamamlanmıştır.

MİMARİ ÖZELLİKLERİ;

Yeşil Camii, Çelebi Mehmet tarafından aynı zamanda hükümet konağı olarak inşa edilmiş iki katlı, iki kubbeli görkemli bir yapıdır.^[4]

Cami, ters T planlıdır. Kronolojik sıraya göre bu plandaki yapıların, Orhan Gazi Camii ile Yıldırım Camii'den sonra üçüncüsüdür.^[5] Caminin büyük ve olağanüstü oyma süslemeleri bulunan ana kapısı kuzey cephede yer alır.^[2] Kapıdan yan odalara açılan dar bir koridora girilir. Asıl ibadet alanına Bizans başlıklı iki sütunun ortasındaki alçak bir kapıdan girilir.

İbadet mekanın iki yanındaki simetrik odalar, sancaklardan gelenlerin meselelerinin görüşüldüğü yerler olarak yapılmıştı. Doğudaki oda Anadolu Beylerbeyliği’nden gelenler için, batıdaki oda Rumeli Beylerbeyliği’nden gelenler için kullanılıyordu.^[4] Daha sonraları bu odalar mahkeme salonu olarak kullanılmıştır.^[4] Girişin iki yanındaki merdivenlerle üst kata çıkılır. Yapının üst katında ortada hünkar mahfili, iki tarafında saray daireleri bulunur.

İbadet mekanı, aynı eksen üzerinde üzerli birer kubbe ile örtülü iki ana mekandan oluşur. Kubbelerin çapı 13metre, yerden yüksekliği ise 25metredir. Her iki kubbe büyük bir kemer ve kilit taşı ile birleştirilmiştir.

Çinileri ;

Cami, mimari özellikleri yanında çini süslemeleri ile de büyük bir öneme sahiptir. Özelikle iç mekânda eyvanlar, müezzin mahfilleri, hünkar mahfili, tabhaneler, şahnişinler ve mihrap çini süslemenin yoğun olarak kullanıldığı bölümlerdir. Bunlar arasında bütünüyle çini ile kaplanmış mihrap zengin süslemeleriyle dikkat çeker. ^[1]

Mihrap, eserin güney cephe ortasındadır. 1067 cm. yüksekliğinde ve 628 cm. genişliğindedir ve sır tekniğinde çinilerle kaplanmıştır. Erken Osmanlı döneminin ilk çini süslemeli mihrabıdır.^[1]Ağırlıklı olarak bitkisel motif ve kompozisyonlara sahip çinilerle kaplanmıştır. Yeşil Camii’indeki çinileri yapan usta, "Mecnun Mehmet’tir".

YEŞİL TÜRBE;

Bursa’nın en bilinen hatta çinileriyle meşhur türbesi olan Yeşil Türbe, Yeşil Külliyesi‘nin en tanınmış yapısıdır ve Türbe’nin Mimarı, Bursa Muhafızı Hacı İvaz Paşadır.Yeşil Türbe, 2. Kurucu, taht kavgalarının galibi Çelebi Sultan Mehmed‘in vefatından 40 gün önce tamamlanmıştır ve Yeşil Türbe‘de kendisinden başka, kızları Şelçuk Hatun, Sitti Hatun, Hafsa Hatun ve Ayşe Hatun ile oğulları Şehzade Mustafa, Şehzade Mahmut, Şehzade Yusuf ve Sütanne olarak bilinen Daye Hatun‘a ait 9 çinili sanduka bulunmaktadır.

Yeşil Türbe sekizgen planlı olarak yapılmıştır, sandukaların bulunduğu salonun altında mezar odası yer almaktadır.Mezar odasının zeminden altta olmasının sebebi, Yeşil Türbe‘nin, Yeşil Camiden yüksekte olması ve İslam İnancına göre mezarların belirli bir seviyeden aşağıda olması gerekliliğidir.Yeşil Türbe, mimari olarak Selçuklu Kümbetlerinin devam ettiricisi niteliğindedir.Osmanlı Mimarisinde tüm duvarları çini ile kaplı tek türbe olma özelliği taşır Yeşil Türbe.